Centre ancien de Vesoul

Vesoul door de eeuwen heen
De Motte is een belangrijk kenmerk van het landschap van Vesoul. Ooit maakte de heuvel van de Motte (380 m) deel uit van het kalkplateau ten oosten van de stad, maar door geologische aardverschuivingen (quartair) werd hij ervan gescheiden, waardoor water in de breuken kon sijpelen en een opening ontstond waar de Durgeon binnenstroomde. In de loop van duizenden jaren heeft het geduldige werk van het levende water de heuvel van de Motte geïsoleerd, een voorbeeldige heuvel van het oude reliëf, die het landschap domineert dat door de vallei van de Durgeon wordt ontsloten. Het wordt thans bekroond door een oratorium en een kapel, gebouwd om de Maagd te danken voor de bescherming van de stad tegen de cholera-epidemie van 1854.

De Middeleeuwen
Reeds in de hoge middeleeuwen werd de heuvel van de Motte bekroond door een kasteel van groot strategisch belang. Het was op de lagere hellingen dat de eerste huizen werden gebouwd waaruit de stad is ontstaan, terwijl de wijngaarden de zonnige hellingen bedekten. Vesoul, dat in die tijd omringd was door stadsmuren, stond bekend om zijn jaarmarkten en zijn commerciële en gerechtelijke activiteiten. De wijn van La Motte werd zeer gewaardeerd door de hertogen van Bourgondië.

De Renaissance
Na de verwoesting van de vallei aan het einde van de 15e eeuw beleefde Vesoul in de daaropvolgende eeuw een periode van welvaart. Als administratief en ambachtelijk centrum werd het ook een van de belangrijkste wijnproducerende steden in de regio.

De stad werd herbouwd rond de kerk van Saint-Georges en er werden mooie huizen gebouwd naar een nog middeleeuws model, dat van het rechthoekige huis geflankeerd door een traptorentje. Ze zijn versierd met fraaie versieringen ontleend aan de gotiek.

Het tijdperk van de Verlichting
In de 18e eeuw maakte de Haute Saône een periode van sterke economische en demografische ontwikkeling door. De dorpen herbouwden hun kerken en openbare gebouwen. Vesoul beleefde in deze tijd de grootste uitbreiding in zijn geschiedenis. De bevolking verviervoudigde en de stad kreeg een nieuw gezicht.

De rijke bourgeoisie moderniseerde de oude familiehuizen door nieuwe particuliere herenhuizen te bouwen met elegante symmetrische gevels.

Om de stad te laten ademen, werden de straten verbreed, fonteinen gebouwd en pleinen aangelegd. Met meer dan 40 advocaten was Vesoul een zeer belangrijk gerechtelijk centrum.

De 19e eeuw
In de 19e eeuw ging Vesoul het industriële tijdperk in. De activiteiten ontwikkelden zich: in het midden van de eeuw werd de stad door de spoorwegen het middelpunt van een belangrijk spoorwegnet van nationaal en lokaal belang.

Industrieën vestigden zich rond het stadscentrum. De voorsteden ontwikkelden zich rond het historische centrum, dat altijd behouden is gebleven.

Vesoul was toen een rustige administratieve en handelsstad, de thuishaven van het 11e regiment Chasseurs. In die tijd was het trots op zijn rust en zijn kwaliteit van leven.

De 20e en 21e eeuw
In de 20e eeuw kende Vesoul een sterke expansie in de jaren 1950 en 1960, met de komst van de Peugeot-fabriek en de bouw van nieuwe wijken. In de decennia die volgden, ontwikkelde, renoveerde en rustte de stad zich uit met gemeenschapsvoorzieningen op het gebied van cultuur, sport en vrije tijd. De stad breidde zich uit en diversifieerde haar activiteiten, binnen een agglomeratie van bijna 32.000 inwoners.

Vesuliaanse architectuur
Kalksteen is het belangrijkste materiaal dat voor Vesuliaanse gebouwen wordt gebruikt. Beige en blauwe kalksteen gaat samen met ijzerkalksteen, met meer roodachtige tinten.

Deze stenen worden gebruikt om sobere, stevige, maar niettemin elegante huizen te creëren. Vesoul, dat vóór de 16e eeuw verschillende malen verwoest is geweest, heeft altijd de voorkeur gegeven aan degelijkheid boven fantasie. Het Latijnse motto op een porsche "moderata durant" (wat gematigd is, duurt lang) is hiervan het bewijs. Hout is ook zeer aanwezig in de gebouwen, meestal in de achtertuinen.

De emblematische plaatsen van Oud Vesoul
Het Paleis van Justitieplein
Hier bevond zich de markthal van Vesoul. Het werd aan het eind van de 18e eeuw verwoest om een plein aan te leggen en vervangen door het huidige Justitiepaleis. De bouw van dit laatste was het uitgangspunt voor de oprichting van een architecturaal geheel, bestaande uit het Justitiepaleis, het Hotel Pétremand en het Hôtel de Salives.

Zuivere en symmetrische vormen, elegantie en soberheid van de gevels zijn de voornaamste kenmerken van dit opmerkelijke geheel.

De kerk van Saint-Georges
De kerk van Saint-Georges is een zeer interessant voorbeeld van religieuze architectuur uit het begin van de 18e eeuw in de Haute Saône. Naar het model van de hallenkerk, die in die tijd in zwang was, bevinden de binnengewelven zich allemaal op dezelfde hoogte. De buitenkant van de kerk is opvallend door zijn originaliteit, het interieur is opmerkelijk door zijn decoratie: de apsis, versierd met prachtig rocaille houtwerk, beantwoordt aan de 3336 pijpen van het grote orgel, een van de krachtigste in de regio.

Doorheen de kapellen kruisen de verschillende tijdperken elkaar en geven ze zich bloot: Middeleeuwse Pièta, Grafsteen, Renaissance, Barokke Glorie, of Saint Sébastien door Gustave Courtois.

De Place de la République
Dit plein, dat wordt verlengd door de Allées en de Halles, illustreert de ontwikkeling van de stad in de 19e eeuw: grote, luchtige ruimten waar jaarmarkten en markten konden worden gehouden. De Halles, overdekt met een voor die tijd vernieuwend kader van het type Polonceau, zijn een herinnering aan de lange traditie van tuinbouw en graanteelt rond Vesoul. Niet ver daarvandaan ligt de Engelse Tuin, geklasseerd als Opmerkelijke Tuin, waar langs de kronkelende paden zeldzame soorten te vinden zijn.