Bernard Dutilleul - Artiste peintre

Schilderkunst is een zelfstandig expressiemiddel, een eigen taal die het gesproken woord vervangt. Om schilderkunst te waarderen zoals ik het begrijp, moet je je bewust zijn van de grammatica ervan.

Tekenen komt voor het schrijven, het is een medium tussen het denken en de wereld, een manier om die wereld toe te eigenen door middel van creativiteit.

Zoals ik het vandaag de dag zie, heeft schilderkunst geen boodschap. Het heeft niets anders dan zijn plasticiteit, die de weg is naar gevoelens. Het is een voertuig. Ik beweer de afwezigheid van een boodschap, omdat ik vrij wil zijn van elke buitenkant, elke sociale of politieke betrokkenheid, om alleen geïnteresseerd te zijn in het beeld van het schilderij in wording.

De realiteit is niet genoeg, ik moet werken met dit expressiemiddel dat van wie weet waar naar me toekomt, want niets in mijn familie heeft me naar deze gebieden geleid. De aanleiding was er waarschijnlijk wel, maar die ontgaat me vandaag, een toevallige ontmoeting ongetwijfeld, een doos olieverf aangeboden door een wijs persoon waarschijnlijk.

Hoe meer kleur ik toevoeg, hoe meer ik het doek bewerk, hoe meer ik afdaal in een onontgonnen ruimte die ik me eigen probeer te maken, zonder het te durven begrijpen, uit angst dat het zal verdwijnen.

Abstractie biedt ruimte voor ieders persoonlijke interpretatie en deze intieme mate van communicatie tussen de doener, de liefhebber, de afker en de reactor. Het onbewuste dringt binnen...

Hoe meer we in onszelf keren, hoe dichter we bij het universele komen.

Ik zou graag willen dat mensen naar mijn schilderijen kijken zoals ze naar muziek zouden luisteren, als een taal die niets anders verklaart dan zichzelf, de resonantie van de kleuren, het timbre, de vibraties, tussen de boodschap en de evocatie, tussen het hoofd en het hart.

Ik vind het belangrijk om het schilderen in zijn eigen domein te laten, een soort artistieke vaagheid, een communicatieniveau dat mogelijke interpretaties of variabele ervaringen mogelijk maakt. Horen wat je wilt horen en zien wat je wilt zien.

Als ik schilder, adem ik het in, zoals we dat kunnen doen als de natuur ons overvalt en ons meevoert naar iets spiritueels, iets dat ons overstijgt, waar het gevoel van leven ons vervult.

Deze benadering is een reis. Ik weet niet waar ik naartoe ga, maar terwijl het doek vorm krijgt, beweeg ik in de richting van evenwicht, of een veronderstelde onbalans, wat soms ongelukkig is.
In dat geval moet ik van richting veranderen, terug de helling op, rechtsaf, linksaf..., maar ik ga vooruit op zoek naar de verborgen betekenis van de picturale gebeurtenissen en hoe ze op elkaar reageren, hoe ze van elkaar houden of botsen. Het is soms heel moeilijk, soms jubelend.

Het zijn picturale toespelingen, kleurrijke muzieknoten, "non-representaties" waarvan ik wil dat ze voor iedereen betekenis hebben, want voorbij de discours....

Geen analyse, gewoon voelen, zoals de wind inademen, de warmte van de zon voelen, het kreupelhout ruiken, een stuk boomschors aanraken, een vogel horen zingen. Al deze dingen die niets anders betekenen dan dat je leeft en dat het prachtig is. Het is een vitaal, transcendent moment waarop ik gemakkelijker kan ademen, waarop ik bevloeid ben. Een vorm van meditatie.

Je moet je voorstellen dat je aan het begin een leeg canvas hebt. Omdat er geen onderwerp is, begint het werk met een acrylachtergrond die bewegingen, vlekken en een achtergrondkleur bepaalt. Soms ga ik heel ver om kleuren te gebruiken die ik eigenlijk niet mooi vind... als een spelletje met mezelf.
Ik ga vooruit, ik voeg toe, ik verander, ik maak lichter, ik maak donkerder, ik draai, ik vergeet het doek dagenlang, maandenlang, ontevreden met dit voorlopige resultaat, wachtend op het moment dat ik zeg stop, deze is af. De test aan de muur bevestigt het idee. Op dat moment weet ik dat de balans er is, de samenhang en dat het aansluit bij mijn gevoeligheid van dat moment.

Je moet loslaten, het rijk van het begrijpelijke verlaten om naar het zintuiglijke, het emotionele te gaan. Door te schilderen word ik een autonoom persoon, vrij, los van de werkelijkheid, beschermd tegen de wisselvalligheden van de wereld, het is een andere dimensie, een bron van creatie, in staat tot contemplatie, tot vruchtbaarheid, met misschien een metafysische dimensie, een zoektocht naar evenwicht en volheid, een prikkeling van de zintuigen.

Schilderen is een manier om naar dingen te kijken. Om ons te bevrijden van betekenis, om alleen in de plastische ervaring te zijn, niet in illustratie maar in het abstracte, wat juist het principe van creatie is. Iets doen wat daarvoor niet bestond. De muziek van poëzie is soms mooier dan de woorden zelf.

Het louter oproepen van conceptuele intelligentie is niet genoeg om emotie te creëren. Poëzie is de gevoelige evocatie van een relatie met de wereld, met jezelf, met anderen, in de geheime krochten van de emoties. De creatie, die vertrekt vanuit de immateriële perceptie van de menselijke werkelijkheid, krijgt vorm en wordt een van de vaste elementen ervan. Het heen en weer gaan tussen inhoud en vorm, gebaseerd op onderzoek en intrinsieke eerlijkheid, is de magie van creatie.

"De kunstenaar brengt het wezen van elke aanwezigheid aan de oppervlakte. Het afgewerkte werk is vanaf dat moment als een levend wezen. Kunst is tegelijkertijd een ervaring van bewijs en mysterie en transformeert het uiterlijke in het innerlijke. Kunst is de grens van de wereld, waar het woord zwijgt en zich opent voor innerlijke visie. De grens van de kunstenaar is de materie: "De kunstenaar brengt het wezen van elke aanwezigheid aan de oppervlakte; het voltooide werk is daarom als een levend wezen. De eenheid zit in het levende wezen dat alles samenhoudt, zo is het kunstwerk, het werk wordt bezield door een geest. De ervaring van bewijs en mysterie tegelijk, de kunst transformeert het uiterlijke in het innerlijke. (Jean Brun, Qu'est-ce que la beauté).