We nemen je mee voor een ontmoeting met Frédéric, een enthousiaste notenoliemaker en gelukkige eigenaar van een unieke plek die de tijd heeft doorstaan: de Moulin de Donzy.
Hij vertelt ons het verhaal van een lokale ambacht waarvan hij de traditie voortzet op een bijzondere plek die nu in heel de regio bekend is!
De Moulin de Donzy: een historische molen
In 2012 kocht ik deze molen, die dit jaar zijn 200-jarig jubileum viert! Hier wordt al meer dan 150 jaar walnoten- en hazelnotenolie gemaakt. In de molen werden eerst spijkers gemaakt. Vervolgens kwam er een werkplaats voor mechanica, een cidermakerij, een limonadefabriek en een oliemakerij, eind 19e eeuw. Tijdens heel de 20e eeuw werd hier lokaas gemaakt.
Een familiebedrijf...
Madame Pradalier, de vorige eigenaresse, vroeg me in 2006 of ik de molen wilde overkopen. Ze was toen al 90 jaar en wilde dat haar bedrijf werd overgenomen... Ze had mij daarvoor uitgekozen, en uiteindelijk heb ik haar voorstel aanvaard. De eerste jaren heb ik geweigerd, omdat ik me destijds op andere dingen wilde richten. Toen kwam mijn zus met het idee om het bedrijf samen te runnen en samen het huis te kopen. Het verhaal dat je nu kent, begint dus hier!
Hier bevind je je bij wat ik de mooiste molen ter wereld vind. Een schitterende plek!
... in een uniek decor!
Deze molen werd in 1820 gebouwd aan de Nohain, de rivier die door Donzy loopt. De molen staat op een eilandje, vandaar de bijnaam moulin de l’île! In diezelfde periode werd tegenover de molen het huis van de eigenaren gebouwd. Dit werd een echt symbool voor Donzy. Voor afbeeldingen van Donzy wordt dan ook vaak een foto van dit huis gebruikt. Tegenwoordig is het een gîte/chambres d’hôtes.
De charme van de oliemakerij...
Traditionele ambacht
Niet alles, maar het gros van het materiaal is hier meer dan een eeuw oud! De inrichting is hier en daar wat veranderd. Bepaalde machines zijn verplaatst, maar alles dateert uit de 19e eeuw. Toen ik het bedrijf overnam wilde ik dat de geur van walnoten- of hazelnotenolie in de straten van Donzy zou blijven hangen...
Ik vind het belangrijk dat de molen blijft functioneren, vanwege de unieke ambacht die je er vindt. Het is een bijzonder product met zeldzame machines. Ik wilde absoluut voorkomen dat dat zou verdwijnen.
Een seizoensproduct
In de herfst worden de noten geraapt. Mensen die in een straal van 100 km rond Donzy wonen, komen allemaal meehelpen rapen, drogen, kraken en sorteren voordat de noten hier bij de molen worden gebracht om te worden verwerkt. De notenraap staat voor 10% van het basisproduct. Daarnaast heb ik twee leveranciers van noten, een in de Loiret, en een in de Lot-et-Garonne.
Hoe notenolie wordt gemaakt
Voor het maken van walnoten- of hazelnotenolie wordt hetzelfde productieproces gebruikt. Eerst moeten de noten met de molensteen worden geplet. Daarna wordt de notenpulp opgewarmd, om het vocht eruit te trekken. Zo kan de olie straks beter worden bewaard, en het krijgt er een bepaalde smaak van. Bij de laatste stap wordt de pulp door de persmachines gehaald, om de olie eruit te persen.
Fréderic neemt je mee...
Wanneer de herfst eraan komt...
Wat ik in Bourgondië zo lekker vind aan de herfst, is het weer. Je kunt nog steeds in een shirt naar buiten, maar het is minder heet... De wind schudt de noten zachtjes op de grond, zodat het rapen kan beginnen. De rivier komt iets hoger te staan, en dat is een goed teken, want er is wel water nodig om de molen te laten draaien! Als ik de herfst in drie woorden zou moeten samenvatten zou ik denken aan wijnoogst, paddenstoelen en wekken, om de winter voor te bereiden.
Voor een herfstwandeling...
Een echte aanrader is een wandeling van Châteauneuf-Val-de-Bargis naar Cessy-les-Bois, via Bondieuse. Hier is het echt heel mooi in het najaar, met de bossen, de herfstkleuren, en de zon die er prachtig doorheen schijnt. Bij zonsondergang is het schouwspel werkelijk fantastisch!
Tips van Frédéric
Voor een accommodatie in de herfst is mijn tip: Les Tramois. In dit gehuchtje van Donzy vind je een boerderij/gîte met een heerlijke bossfeer en een aantal bijzondere accommodaties. Er staan pipowagens en verwarmde huisjes, ideaal voor een week of weekendje weg in de herfst.
Om een hapje te eten, raad ik je aan naar restaurant Le Grand Monarque in Donzy te gaan, met chef-kok Marc Mercier. Toen hij op de middelbare school zat gooide hij zijn schooltas in de rivier en zei dat hij niks wilde leren. Uiteindelijk leerde hij koken, en hoe! Als je bij hem binnenstapt moet je dan ook even vragen waar zijn schooltas is gebleven!
Ik kom ook graag bij l'Angélus, in Clamecy, waar chef-kok Cyril Girault werkt met seizoensproducten.
Virgile Vaurette is een vakman die je echt moet ontmoeten. Hij is steenhouwer in La Collancelle, aan de oevers van het kanaal. Hij vertelt je alles over de typische huizen van de Nièvre en de decoratievoorwerpen die hij maakt.
Andere Bourgondiërs met liefde voor hun streek
Deze lokale inwoners dragen elk op hun eigen manier bij aan de bekendheid van onze prachtige regio. Dankzij hun verhalen, goede tips en adresjes zijn ze uitstekende ambassadeurs die je helpen om niets te hoeven missen van dit prachtige jaargetijde. Voor hen is een ding zeker: in het najaar moet je naar Bourgondië, en nergens anders...